ممکن است دغدغه ی بسیاری از افراد این باشد که باید چه کاری انجام دهند تا حافظه ی قویتری داشته باشند؟! حافظه نقش مهمی در زندگی ما دارد و بدون وجود آن انجام بسیاری از کارها، حتی کارهای ساده ی روزمره مختل می شود. شاید دغدغه ی خیلی از افراد این باشد که چطور می توانند حافظه ی خود را تقویت کنند و از رنج فراموش کردن آموخته های خود و حتی مسائل ساده ی روزمره رهایی یابند؟
حافظه چیست؟ چند نوع حافظه داریم؟ چطور می توانیم آموزه ها را بهتر به یاد بیاوریم؟ چگونه می توانیم طوری مطالعه کنیم وبیاموزیم که مطالب زودتر و بهتر در ذهن ما بماند؟پاسخ همه ی این سوالات را در مطلب امروز خواهید خواند.
حافظه چیست؟
حافظه، توانایی ما برای رمزگذاری،ذخیره، نگهداری و متعاقبا به یاد آوردن اطلاعات و تجربیات گذشته در مغز انسان است.
طبق این تعریف سه فرایند مهم در حافظه وجود دارد: 1- رمزگذاری 2- ذخیره سازی 3- بازیابی
چند نوع حافظه داریم؟
سه نوع حافظه داریم که از نوع زمان نگهداری اطلاعات به ترتیب از کم به زیاد اینگونه تقسیم بندی می شوند:
1- حسی: اطلاعاتی که از طریق دیدن و شنیدن از نیم تا 4 ثانیه در ذهن می ماند. اگر به این اطلاعات توجه شود، از حافظه ی حسی به حافظه ی کوتاه مدت منتقل می شوند.
2- حافظه ی کوتاه مدت: مدت نگهداری اطلاعات در این حافظه تقریبا 20 تا 30 ثانیه است. اگر به این اطلاعات توجه شود به حافظه ی بلند مدت انتقال می یابند.
حافظه ی فعال هم در این دسته جای میگیرد. اما با حافظه ی کوتاه مدت کمی تفاوت دارد. حافظه ی فعال در واقع ترکیبی از حافظه ی کوتاه مدت و عنصر توجه به منظور انجام تکالیف ذهنی خاص است. وقتی شما اطلاعاتی را مرور و یادآوری می کنید، در حقیقت آن اطلاعات از حافظه ی طولانی مدت شما به حافظه ی فعال انتقال می یابد.
3- حافظه ی طولانی مدت: حافظه ای که اطلاعات در مدت زمان طولانی از چند سال گرفته تا پایان عمر در ذهن شما باقی می ماند و باز برای اینکه چنین اتفاقی بیفتد باید به اطلاعات موجود در حافظه ی کوتاه مدت توجه بیشتری کنید.
حالا میریم سراغ بهترین راه های تقویت حافظه!
بهترین راه های تقویت حافظه
راه های زیادی برای تقویت حافظه وجود دارد که بعضی از آن ها عملا تاثیری ندارند یا کمتر تاثیر گذارند. ما سعی کرده ایم بهترین و امتحان شده ترین راه ها رو در این مطلب به شما آموزش بدیم.
1- تمرکز:
تمرکز یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین راه های قویتر شدن حافظه ی شماست. در مطالب بالا گفته شد برای اینکه هر آموخته ی جدیدی به حافظه ی طولانی تر منتقل شود باید بیشتر به آن توجه کنیم. از مطالب درسی گرفته تا آموخته های مختلف و جدید و حتی روزمره. سعی کنیم هنگام آموختن و مطالعه روی نوشته ها و دیده ها تمرکز کنیم تا اینکه بخواهیم بارها آن ها را مرور کنیم. اگر صداهای زیاد، اشخاص مختلف، موبایل، تلویزیون و … تمرکز ما را بهم میزنند، به محیط ساکت تری برویم.
هرچه تمرکز شما بالاتر برود، زمان یادگیری شما هم کمتر می شود و بعد از چند بار تمرین کردن به سادگی می توانید حتی در محیط های شلوغ هم تمرکز کنید و یاد بگیرید!
2- تکرار و مرور:
تکرار تاثیر بسیار زیادی در به خاطر سپردن مطالب دارد. حتی در بسیاری موارد باید آن ها را تا آخر عمر خود مرور کنید تا در ذهنن شما باقی بماند مثل یادگرفتن زبان جدید یا حفظ قرآن.
اما بسته به نوع مطالعه و مقدار تمرکز شما می تواند مقدار مرور شما کاهش یابد. مثلا همانطور که در مورد قبل گفته شد اگه تمرکز بالایی هنگام مطالعه دارید، مدت زمانی که برای مرور لازم دارید، حتما خیلی کمتر از زمانی است که شما بدون توجه مطلبی را می خوانید.
حتما در مورد حافظه ی تصویری هم چیزهای شنیده اید. خیلی واضح است که مطالب و آموخته های تصویری بهتر از دیدنی های و شنیدنی ها در ذهن ما می مانند. مثلا ما خیلی راحت تر می توانیم داستان یک فیلم و جزئیات آن را به یاد بیاوریم نسبت به زمانی که می خواستیم داستان آن را در یک کتاب بخوانیم. قطعا در تصور بسیاری از جزئیات دچار مشکل می شدیم!
اگر سعی کنیم آموخته های خود را به شکل تصویری یاد بگیرم، بسیار بسیار سریع تر آن ها را به یاد خواهیم آورد. اگر تصویری ندارید سعی کنید تصویر سازی کنید. مثلا شکل آن بکشید. یا نوشته های آن را پررنگ یا هایلایت کنید.
3- دسته بندی اطلاعات:
اطلاعاتی را که یاد میگیرید منظم و دسته بندی کنید. زیرا ذهن هم همین طور است! دسته بندی و یادداشت مطالب جدید باعث می شود مغز به آن ها توجه بیشتری کند و بهتر آن ها را به خاطر بسپارد. علاوه بر این هنگام مرور و و بازیابی، سریع تر آن اطلاعات به یاد می آورید. دقیقا مثل کتابخانه ای منظم که برای پیدا کردن کتاب مورد نظرتان تنها احتیاج به یک جست و جوی سریع و کوتاه دارید.
4- رمز گذاری:
برای مطالب جدیدی که یاد میگیرید رمز گذاری کنید تا آن ها بهتر به یاد بیاورید.به طور مثال برای اینکه آثار عباس خلیلی در ادبیات را به یاد بیاورید( که عبارتند از :1- انتقام 2- روزگار سیاه 3- انسان و اسرار شب) به شکل این جمله ی رمزی آن ها را حفظ کنید: انتقام روزگار انسان را سیاه می کند!
5- آموزش و توضیح مطالب برای دیگران:
سعی کنیم چیزهای جدیدی را که یاد می گیریم برای دیگران توضیح یا اینکه به آن ها آموزش دهیم. این کار هم کمک زیادی به باقی ماندن مطالب در ذهن ما میکند.
6- خواب کافی:
شاید برای شما پیش آمده باشد، زمانی که مطلبی را قبل از خواب مطالعه می کنید و میخواهید صبح فردا آن را مرور کنید، چقدر راحت تر آن را به یاد می آورید. این به خاطر آن است که مغز هنگام خواب شروع به تجزیه و تحلیل آن ها میکند. اگر مطلب مهم درسی را قبل از خواب می خوانید، بعد از بیدار شدن و بعد از یک مرور ساده خواهید دید که مطالب را چقدر سریع به یاد خواهید آورد.
7- آرام باشید!
بخندید،آرام باشید، نفس عمیق بکشید و استرس نداشته باشید! استرس تاثیر زیادی بر فراموش کردن مطالب خواهد گذاشت.
8- به تغذیه ی خود اهمیت دهید!
خوردن بعضی از غذاها و خوراکی می توانند عملکرد حافظه ی شما را بهبود بخشد. خوراکی هایی را میل کنید که امگا 3 فراوانی دارند مانند ماهی سالمون(قزل آلا)، بذر کتان، کدو حلوایی، لوبیا قرمز و چیتی، اسفناج، کلم بروکلی،تخمه کدو تنبل و دانه های سویا.
در عوض این خوراکی ها را نخورید مانند: قند و شکر، غلات تصفیه شده و سودا!
همچنین مایعات زیتاد مصرف کنید. سعی کنید روزی 8 لیوان آب بنوشید. زیرا 80 درصد مغز را آب تشکیل داده است مصرف کافی آب باعث می شود که مغز بهتر کار کند.
9- چیزهای تازه یاد بگیرید تا مغزتان رشد کند!
حتما شنیده اید که مغز مثل ماهیچه می ماند. پس سعی کنید هر روز مطالب جدید یاد بگیرید تا قویتر شود. مثل یادگیری یک زبان جدید یا یک هنر.
10- یادداشت کنید!
هیچ عیبی ندارد که شما اطلاعات جدید خود را یادداشت کنید. نوشتن معجزه می کند.
برای اینکه مطالب از حافظه ی کوتاه مدت به حافظه ی بلند مدت منتقل شود باید به طور دائم مرور کنیم. این کار باعث صرفه جویی در زمان هم میشود.